Turgut Yüksel’den karikatür çizmeyi öğreniyoruz

Turgut Yüksel çok iyi bir yazar ve çizer, bu yüzden seviyoruz onu. Fakat Kırmızı Kedi Yayınları’ndan çıkan serisiyle benim küçük arkadaş topluluğumda, daha doğrusu arkadaşlarımın çocukları arasında adeta bir çeşit kahraman oldu. Son günlerde etrafımdaki bütün çocuklar Turgut Yüksel’in kitaplarına baka baka karikatür çizmeye başladı. Ben de iyi karikatürün gerçekten kitaplardan öğrenilip öğrenilemeyeceğini yazara sordum.

“İyi bir karikatür, sunduğu abartılı dünyanın varlığına okuru ikna eden karikatürdür”

Nereden geldi en temel şekiller aracılığıyla karikatür çizmeyi öğretebileceğiniz fikri aklınıza?

Uzunca bir süre ilk orta ve lise öğrencilerine karikatür dersi verdim. Her dönem de en eğlenceli ve yaratıcı zamanı da bir ve ikinci sınıflarla birlikte geçirdim. Onlara karikatürü anlatırken farklı formları algılamakta onları birleştirmekte ve doğal olarak karikatürü biçimlendirmekte zorlandıklarını fark ettim. Karışık formlar yerine tek bir biçim üzerine, bu kitap serisinde yaptığım gibi sadece daire, sadece üçgen ya da kare kullanarak karikatürü anlattığım ve çizdirdiğim zaman ana yapıyı çok kolay kavramaya başladılar. Bunu kavrayınca da karikatürün en etken özelliklerinden biri olan ifadeleri doğru ve zengin bir şekilde kullanmaya başladılar. Sonrasında etkisini doğru bir şekilde gördüğüm bu metodu daha sistematik hale getirdim ve sonucunda da kitaplaştı. Ayrıca yan fayda olarak temel geometrik şekillere de bu metotla aşina olmaya başladılar.

Bildiğim kadarıyla sadece kitaplarla değil, özel kurslarla da karikatür çizmeyi öğretiyorsunuz…

Evet, ama bu kurslar dışarıdaki katılımcılara açık değildi. Okulların kendi içinde bu konuyla daha da özel ve yoğun olarak ilgilenmek isteyen öğrencilere açtığı kurslardı.

Bir karikatürü özel yapan nedir? Daha doğrusu şöyle sorayım: İyi bir karikatürde neler olmalıdır?

Karikatür çoğunlukla deforme çizgileri kullanır; kabaca söylemek gerekirse kocaman kulaklı, patlıcan burunlu insanlar, abartılı mekânlar gibi gerçek hayatta görmeyeceğimiz bir dünya inşa eder. İyi bir karikatür de bu sunduğu abartılı tuhaf dünyanın varlığına okuru ikna eden karikatürdür. Çünkü önce o dünyanın varlığına ikna olduktan sonra karikatürdeki espriye güleriz veya üzülürüz. Kısaca, yine söylemem gerekirse iyi bir karikatürün özelliği bize sunduğu, sahnelediği dünyayı ikna ediciliğinde yatar.

Seriye devam edecek misiniz, yani daireler, üçgenler ve kareler aracılığıyla karikatür çizilebiliyormuş, tamam… Ama bunların devamı da olacak mı? Mesela yetişkinler için bir çizi kitabı gelecek mi?

Aslında bu çalışmayı küçükler için yapmıştım ama arkadaşlarımdan ve üniversitedeki öğrencilerimden gördüğüm kadarıyla çizmeye meraklı büyükler de kılavuz kitabı olarak kullanıyor. Bu seriyi devam ettirmeyi düşünüyorum, serinin dördüncü kitabı karışık geometrik formlar yani daire, üçgen, kare ve dikdörtgen kullanarak hayvan karikatürleri çizmek üzerineydi. Yine bunun gibi ikinci bir hayvanlar kitabı, ayrıca insan vücutları çizme kitabının hazırlıkları var.

Fantastik öyküleriniz ve şahane bir çizgi romanınız vardı, önümüzdeki dönemde bu tarz çalışmalarınız olacak mı?

Bir sene önce bitirdiğim ve demlenmeye bıraktığım yeni öykü kitabım çıkmak üzere… Yaz tatili başlayınca da, uzun süreden beri yapmayı istediğim ve hazırlıklarının çoğunu bitirdiğim yetişkinler için çizgi roman kitabının çizimlerine başlamayı planlıyorum. Umarım kışa kadar bitiririm.